Blaasgruis bij katten: zo herken je het en wat kun je doen
- Geplaatst op
- Door Lennart
Blaasgruis (ook wel urinekristallen genoemd) is een veelvoorkomend probleem bij katten. Kleine kristalvormige deeltjes slaan neer in de blaas en irriteren de blaaswand. Wanneer het gruis samenklontert, kunnen zich blaasstenen vormen. Katers zijn vanwege hun smallere plasbuis extra gevoelig voor verstopping, maar poezen kunnen net zo goed klachten krijgen. In dit artikel leggen we uit wat blaasgruis is, welke symptomen je herkent, wat de oorzaken zijn en hoe je je kat kunt helpen en blaasgruis kunt voorkomen.
Wat is blaasgruis?
Bij blaasgruis vormen zich kleine zoutkristalletjes in de urine. Deze kristallen irriteren de blaas en kunnen tot een ontsteking leiden. Er zijn verschillende soorten kristallen:
Struviet:
bestaat uit magnesium, ammonium en fosfaat. Struviet ontstaat vooral bij een te hoge urine‑pH (basische urine) en is bij katten meestal niet het gevolg van een bacteriële infectie. Struviet kan vaak worden opgelost met een speciaal verzurend dieet.
Calcium‑oxalaat:
ontstaat juist in zure, geconcentreerde urine en wordt niet met een dieet opgelost. Deze stenen moeten meestal operatief verwijderd worden.
Cystine en andere stenen:
komen bij katten zeldzamer voor. De oorzaak hiervan is niet altijd duidelijk.
Symptomen van blaasgruis
Let op de volgende signalen wanneer je kat mogelijk last heeft van blaasgruis:
- Veel kleine plasjes op de kattenbak of zelfs buiten de bak.
- Plassen met pijn of persen zonder veel urine te produceren.
- Bloed in de urine (rode of troebele urine).
- Klagen of miauwen tijdens het plassen.
- Onrustig of gestrest gedrag, veel schoonlikken van de geslachtsdelen (vooral bij katers).
- Katers die helemaal niet meer kunnen plassen: dit is een spoedgeval! Neem direct contact op met de dierenarts.
Oorzaken van blaasgruis
Er kunnen meerdere factoren bijdragen aan de vorming van blaasgruis:
- Slechte drinkers: Katten drinken van nature weinig. Geconcentreerde urine bevordert kristalvorming.
- Voeding: Diëten met te veel magnesium, ammonium of fosfaat kunnen struvietkristallen vormen. Omgekeerd kan een te zuur dieet juist calcium‑oxalaat‑kristallen veroorzaken.
- Overgewicht en weinig beweging: dit verhoogt het risico op urinewegproblemen.
- Genetische gevoeligheid: sommige katten scheiden meer mineralen uit in hun urine en hebben daardoor sneller last van gruis.
- Stress: veranderingen in omgeving, kattenbakhygiëne of conflicten met andere katten kunnen bijdragen aan blaasproblemen.
Diagnose: hoe stel je blaasgruis vast?
Alleen een dierenarts kan blaasgruis of blaasstenen met zekerheid vaststellen. Mogelijke onderzoeken zijn:
- Urineonderzoek:
de dierenarts controleert de pH‑waarde en kijkt of er bloed, eiwit of kristallen in de urine aanwezig zijn. Voor een betrouwbaar resultaat is het belangrijk dat de urine vers is; bij afkoeling kunnen kristallen neerslaan. - Beeldvormend onderzoek:
röntgenfoto’s of echografie kunnen grotere stenen in beeld brengen. Struviet en calcium‑oxalaat stenen zijn vaak zichtbaar op een röntgenopname. Echografie is gevoeliger en laat ook kleinere stenen zien. - Bacteriologisch onderzoek:
indien een infectie wordt vermoed, wordt de urine op kweek gezet om de juiste antibioticumkeuze te bepalen.
Behandeling van blaasgruis
De behandeling is afhankelijk van het soort gruis:
1. Dieet en vochtbeheer
- Struviet‑gruis:
dit kan doorgaans worden opgelost met speciaal blaasgruisdieet (urinary‑voer) dat het magnesium‑, ammonium‑ en fosfaatgehalte verlaagt en de urine zuur houdt. Natvoer helpt daarnaast om de urine te verdunnen; veel katten drinken te weinig, waardoor natvoer een belangrijke vochtbron is. - Calcium‑oxalaat‑gruis:
dit lost niet op met dieet. Na operatieve verwijdering kan een dieet helpen om herhaling te voorkomen, bijvoorbeeld door het calciumgehalte te reguleren en de urine minder zuur te houden.
2. Medicatie
- Pijnstilling:
vanwege de blaasirritatie is pijnstilling vaak nodig. - Antibiotica:
alleen als er een bacteriële infectie is vastgesteld. - Supplementen:
sommige supplementen (bijv. producten met cranberry, glucosamine of kruidenextracten) kunnen de blaaswand ondersteunen. Overleg altijd met de dierenarts welke producten geschikt zijn.
3. Chirurgie
-
Stenen verwijderen: grote of hardnekkige stenen (vooral calcium‑oxalaat) moeten operatief worden verwijderd. Na de ingreep zal de dierenarts adviseren over dieet en nazorg.
Preventietips: zo verklein je de kans op blaasgruis
Voorkomen is beter dan genezen. Met de volgende tips verklein je de kans op blaasgruis:
- Zorg voor voldoende vochtinname:
Bied meerdere waterbakjes aan, gebruik een drinkfontein of geef (deels) natvoer. Je kunt ook wat lauwwarm water door het voer mengen. - Kies voor kwaliteitsvoeding:
Voeding met uitgebalanceerde ingrediënten vermindert de kans op kristalvorming. Ons assortiment Vitalstyle Blaasgruis kattenbrokken bevat aangepast magnesium‑, calcium‑ en fosforgehalte en ondersteunt de urinewegen. - Houd de kattenbak schoon:
Katten vermijden een vieze bak en houden dan hun plas op, waardoor de urine geconcentreerd raakt. Zorg voor voldoende kattenbakken verspreid door het huis. - Bevorder beweging en houd je kat op gewicht:
Overgewicht vergroot het risico op blaasproblemen; stimuleer je kat om actief te blijven (bijv. met speeltjes of zoekspelletjes). - Let op stress:
Een rustige leefomgeving, voldoende schuilplaatsen en regelmatige routines verminderen stress‑gerelateerde urineproblemen. - Controleer regelmatig:
Zeker als je kat al eerder blaasgruis heeft gehad, is het verstandig om de urine regelmatig te laten controleren bij de dierenarts.
Wat voor voeding heeft je kat nodig met blaasgruis?
Aangezien je kat last heeft van blaasgruis, is het niet verstandig om terug te gaan naar dezelfde soort voeding. Grote kans dat het probleem zich op een later moment nogmaals zal aandienen. Daar hebben jouw kat en jij zeker geen behoefte aan. Iedere kat is uniek en verlangt naar andere voeding dan een andere kat. Betaalbare kattenvoer is niet per definitie noodzakelijk en duurzame kattenvoer hoeft geen zekerheid te zijn voor genezing van de problematiek. Het gaat om de inhoud: de voedingsstoffen die erin zitten en natuurlijk om de smaak want de kat moet het wel lekker vinden.
Wanneer moet je naar de dierenarts?
- Als je kat niet kan plassen of constant probeert te urineren zonder resultaat; dit is een spoedsituatie.
- Bij bloed in de urine, pijn of opvallend veel kleine plasjes.
- Wanneer je twijfelt over het gedrag of de gezondheid van je kat; beter één keer te veel naar de dierenarts dan te laat.
Veelgestelde vragen (FAQ)
Is blaasgruis hetzelfde als blaasstenen?
Nee. Blaasgruis bestaat uit microscopische kristallen. Als het gruis samenklontert, spreken we van blaasstenen. Blaasstenen zijn vaak groter en kunnen operatief verwijderd moeten worden.
Kan ik mijn kat preventief urinary‑voer geven?
Speciale blaasgruisvoeding is bedoeld voor katten met struviet en heeft een andere mineralenbalans. Gebruik dit voer alleen in overleg met je dierenarts; langdurige toepassing bij gezonde katten is niet gewenst.
Helpt cranberrysap tegen blaasgruis?
Cranberry‑extract kan de blaaswand ondersteunen, maar is geen behandeling op zich. Raadpleeg altijd een dierenarts voordat je supplementen geeft.
Conclusie
Blaasgruis is een vervelende, maar vaak goed behandelbare aandoening. Door de klachten tijdig te herkennen, snel een dierenarts te raadplegen en je kat een passend dieet en voldoende vocht te geven, kun je veel problemen voorkomen. Heb je vragen over de juiste voeding? Onze klanten zijn erg tevreden over de VITALstyle Blaasgruis kattenbrokken, speciaal ontwikkeld voor katten met urinewegproblemen. Dit voer kreeg van 21 reviewers gemiddeld een 8,5 als beoordeling. Het bevat een aangepaste verhouding van mineralen en ondersteunt een gezonde blaas en urinewegen. Neem gerust contact op met onze klantenservice voor persoonlijk advies voor meer informatie.
Disclaimer:
De informatie in dit artikel is bedoeld ter ondersteuning en vervangt niet het advies van een dierenarts.